Jaka część polskiej energii wciąż pochodzi z węgla?

Polska wciąż jest jednym z najbardziej uzależnionych krajów Unii Europejskiej od węgla w swojej strukturze energetycznej. Pomimo podjęcia kroków ku transformacji energetycznej, ten surowiec nadal stanowi fundament produkcji energii elektrycznej. W artykule przyjrzymy się szczegółowo, jaka część polskiej energii pochodzi z węgla, jakie są tendencje i jakie czynniki wpływają na tę sytuację. Zrozumienie tej kwestii jest kluczowe dla oceny perspektyw dalszej transformacji i bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Obecny udział węgla w polskim miksie energetycznym

Pomimo rosnącej roli odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz planów rozwoju energetyki jądrowej, węgiel nadal odgrywa dominującą rolę w polskiej produkcji energii elektrycznej. Na przykład w lutym 2025 roku, według dostępnych danych, węgiel kamienny odpowiadał za 48,88% produkcji energii elektrycznej, a brunatny za 22,67%[1]. Łącznie czarne i brunatne paliwa stanowiły ponad 70% tego miksu, co potwierdza, że Polska wciąż jest jednym z największych użytkowników węgla w Europie.

Jesienią 2025 roku udział węgla w produkcji energii spadł nieznacznie i według najnowszych szacunków zapewniał około 55-60% ogólnej struktury wytwarzania energii w kraju[2][4]. Warto zaznaczyć, że choć tendencja ta jest odnotowywana, tempo zmian jest powolne, a wiele czynników politycznych i społecznych wpływa na opóźnienia w dekarbonizacji.

Przemiany i trend spadkowy

Analizując dane z ostatnich lat, widzimy wyraźny trend zmniejszania udziału węgla w polskim miksie energetycznym. Rok 2024 to czas, gdy udział węgla kamiennego i brunatnego oscylował wokół 57,1%, a w pierwszej połowie 2025 roku udział ten stopniowo spadł poniżej 50%. Dla przykładu, w kwietniu 2025 udział węgla — głównie kamiennego — osiągnął 49,4%, co stanowi najniższy poziom od początku transformacji energetycznej[4].

Kluczowym czynnikiem jest tu polityka unijna, która wymusza redukcję emisji CO₂ oraz promuje rozwój OZE. Jednak proces ten jest powolny ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii i utrzymania stabilności systemu. W tym kontekście rozwój elektrowni wiatrowych, fotowoltaicznych i planowane inwestycje w energię jądrową mają istotne znaczenie, choć wciąż nie są w stanie całkowicie zredukować zależności od węgla.

Aspekty gospodarcze, społeczne i polityczne

Ważnym elementem procesu odchodzenia od węgla jest gospodarczy i społeczny wymiar tej transformacji. Regiony górnicze, takie jak Śląsk, są gospodarczo mocno powiązane z wydobyciem węgla. Tysiące miejsc pracy i stabilność społeczności lokalnych zależą od sektorów górniczego i energetycznego. W związku z tym, polityka rządowa wprowadza programy osłonowe i działania mające na celu łagodzenie skutków transformacji dla pracowników sektora węglowego[2].

Równocześnie, społeczna presja i napięcia polityczne spowalniają decyzje o całkowitym wycofaniu węgla z energetyki. Jak podkreślają eksperci, choć strategicznym celem jest zmniejszenie udziału węgla w miksie, to proces ten wymaga czasu i wyważonych działań, aby nie zagrozić bezpieczeństwu energetycznemu kraju.

Perspektywy na przyszłość

Przyszłość polskiej energetyki zakłada dalszy stopniowy spadek udziału węgla, ale tempo tego procesu będzie zależało od kilku krytycznych czynników. Pierwszym jest rozwój technologii OZE, które będą coraz bardziej konkurencyjne cenowo i wydajne. Drugim, inwestycje w energię jądrową, która ma zapewnić stabilność i niezależność energetyczną. Trzecim, skuteczne wprowadzanie regulacji unijnych i krajowych, które narzucają limity emisji i promują niskoemisyjne źródła energii.

Mimo to, pełna transformacja energetyczna w Polsce wymaga jeszcze kilku dekad, a głównym wyzwaniem pozostaje zapewnienie ciągłości dostaw energii przy jednoczesnym realizowaniu celów klimatycznych. Potrzeba równoważenia interesów gospodarczych, społecznych i środowiskowych pozostaje kluczowa.

Podsumowanie

W skrócie, część energii w Polsce wciąż pochodzi z węgla, choć w ostatnich latach wyraźnie maleje. Obecnie nadal stanowi ona ponad połowę produkcji energii elektrycznej, a jej udział systematycznie się zmniejsza w ramach długoterminowej strategii transformacji energetycznej. Wyzwania związane z bezpieczeństwem, społecznością oraz polityką klimatyczną pozostają głównymi barierami dla szybkiego odchodzenia od węgla, ale kierunek zmian jest nieodwracalny — przyszłość to coraz większa rola odnawialnych źródeł energii i energii jądrowej.

Źródła:

• [1] https://enerad.pl/wegiel-nadal-dominuje-w-polskiej-energetyce-co-z-bezpieczenstwem-dostaw-luty-2025/
• [2] https://kide.pl/wydobycie-wegla-w-polsce-2025-miedzy-gospodarka-a-transformacja/
• [3] https://esg.pl/2025/01/08/spadl-udzial-wegla-w-polskiej-energetyce-do-rekordowo-niskiego-poziomu/
• [4] https://bizblog.spidersweb.pl/miks-energetyczny-wegiel-oze