Odpowiednia szczelina między deskami tarasowymi to kluczowy element wpływający na trwałość i bezpieczeństwo każdej konstrukcji tarasu. Obecnie producenci zalecają, aby szczelina między deskami wynosiła minimum 5 mm. Wynika to z faktu, że drewno oraz materiały kompozytowe pracują pod wpływem wilgotności i temperatury, co wymaga zapewnienia miejsca na ich rozszerzanie i kurczenie się [2]. Pozostawienie właściwej dylatacji gwarantuje także skuteczny odpływ wody i wentylację powierzchni tarasu. W tym artykule wyjaśniamy, jaka szczelina dylatacyjna jest odpowiednia oraz jakie są aktualne zalecenia i powiązane mechanizmy konstrukcyjne.
Rola i znaczenie szczelin dylatacyjnych
Dylatacja oznacza celowo pozostawioną szczelinę pomiędzy deskami tarasowymi. Jej najważniejszą funkcją jest umożliwienie swobodnego zmieniania objętości drewna w warunkach zmiennej wilgotności oraz temperatury środowiska. Zbyt mała szczelina prowadzi nie tylko do deformacji i wyboczeń, ale także do szybkiego powstania uszkodzeń, co jest przyczyną bardzo wielu reklamacji tarasów wykonywanych w technologii tzw. „na styk” [2]. Co więcej szczelina między deskami tarasowymi ułatwia odpływ wody opadowej z powierzchni, obniżając ryzyko gromadzenia się wilgoci i przyspieszonych procesów biodegradacji [2].
Przy elementach stałych takich jak ściany czy balustrady, zaleca się większe szczeliny dylatacyjne — od 10 do 15 mm. Ma to na celu ochronę tarasu przed skutkami rozszerzalności drewna oraz zapobieganie nadmiernemu napieraniu desek na konstrukcję budynku [3].
Jakie szczeliny będą odpowiednie według najnowszych zaleceń?
Zgodnie z aktualnymi wytycznymi, szczelina między deskami powinna wynosić co najmniej 5 mm. Dawniej praktykowano nawet 3 mm, jednak obserwacje pokazują, że była to wartość niewystarczająca. Obecnie zdecydowanie nie rekomenduje się montażu desek na styk — taka praktyka szybko prowadzi do uszkodzenia powierzchni tarasu [2].
Przy krawędziach ścian lub stabilnych elementach konstrukcyjnych konieczne jest zastosowanie dylatacji szerokości 10–15 mm. Dodatkowo, zaleca się przyjmować około 2 mm dylatacji na każdy metr długości deski. Na przykład dla deski o długości 4 m, luz wzdłużny powinien wynosić przynajmniej 8 mm [2][3].
Pod legarami, które stanowią konstrukcję nośną dla desek, minimalna szczelina wentylacyjna powinna mieć 3 mm, choć coraz częściej zaleca się 5 mm. Zapewnia to prawidłowy przepływ powietrza oraz pozwala na szybkie odprowadzenie wody spod tarasu, chroniąc drewno przed zamakaniem i przedłużając trwałość całej konstrukcji [1].
Dlaczego odpowiednia szczelina jest tak ważna?
Drewno oraz materiały kompozytowe, z których wykonuje się deski tarasowe, podlegają naturalnym zmianom objętości w reakcji na zmiany temperatury i wilgotności. Brak prawidłowej dylatacji prowadzi do pękania, wypaczania i deformacji desek, co znacznie skraca żywotność tarasu [2]. Szczelina dylatacyjna umożliwia naturalne „pracowanie” materiałów, a także ułatwia odpływ wody oraz wentylację dolnej powierzchni desek, co ogranicza rozwój pleśni i grzybów [2].
Dodatkowo, szerokość szczeliny oraz rodzaj materiału zależą od długości desek i typu podłoża. W przypadku coraz częściej stosowanych desek kompozytowych także wymagana jest dylatacja — mimo że ich rozszerzalność cieplna różni się od drewna naturalnego, zasada pozostawienia szczeliny pozostaje niezmienna [2].
Podstawowe parametry i wytyczne montażowe
Deski tarasowe mają najczęściej grubość około 21 mm oraz szerokość około 70 mm [4]. Optymalny przekrój legarów to 60×40 mm lub 70×40 mm, a do desek twardszych konieczne jest stosowanie równie twardych legarów. Należy bezwzględnie unikać sytuacji, w której twarda deska montowana jest na legarach z drewna miękkiego, co grozi osłabieniem całej konstrukcji [1].
Podkładki dylatacyjne lub dedykowane dystanse pomagają utrzymać jednakową szerokość szczeliny między deskami, co ułatwia estetyczny montaż i prawidłowe funkcjonowanie tarasu. Modułowy charakter nowoczesnych rozwiązań i wyższa precyzja produkcji umożliwiają zachowanie zalecanych szczelin na całej powierzchni [1].
Najczęstsze błędy i konsekwencje złego doboru szczeliny
Błędy w zakresie szerokości szczeliny między deskami tarasowymi mogą prowadzić do licznych problemów eksploatacyjnych. Brak odpowiedniej dylatacji oznacza ryzyko wyboczeń, wybrzuszeń, pęknięć oraz szybszego zużycia desek. Zbyt mała przestrzeń utrudnia wentylację i odpływ wody, co sprzyja powstawaniu pleśni, grzybów oraz gniciu drewna [2].
Kolejnym problemem jest nieprawidłowo zachowana szczelina przy ścianie — zbyt mała wartości może być przyczyną pękania fug oraz uszkodzenia konstrukcji w obrębie połączeń z budynkiem. Brak szczeliny wentylacyjnej pod legarami znacząco przyspiesza proces degradacji drewna konstrukcyjnego [3].
Podsumowanie kluczowych parametrów szczelin dylatacyjnych
- Między deskami: minimalna zalecana szczelina wynosi 5 mm [2]
- Przy stałych elementach (ścianach, murkach): minimum 10–15 mm [2][3]
- Wzdłuż długości deski: co najmniej 2 mm na każdy metr długości deski [2]
- Pod legarami: minimum 3 mm, rekomendowane 5 mm ze względu na wentylację [1]
Przestrzeganie opisanych wytycznych to podstawa trwałego, bezpiecznego i estetycznego tarasu niezależnie od zastosowanego materiału. Właściwie wykonana dylatacja i szczeliny montażowe pozwalają na długą i bezproblemową eksploatację powierzchni zewnętrznych.
Kierunki rozwoju i nowe trendy w dylatacji tarasów
Wzrost popularności desek kompozytowych oraz systemów modułowych powoduje popularyzację precyzyjnych rozwiązań utrzymujących stałą szerokość szczeliny na całej długości tarasu. Pojawia się coraz więcej rozwiązań minimalizujących widoczność szczelin przy zachowaniu pełnej funkcjonalności – odpływu wody i wentylacji [2]. Automatyzacja produkcji i nowe technologie montażu pozwalają na jeszcze bardziej dokładne i przewidywalne zachowanie przestrzeni dylatacyjnych. Jednak nawet w przypadku nowoczesnych materiałów, utrzymanie zalecanej szczeliny dylatacyjnej pozostaje niezbędnym warunkiem trwałości i bezpieczeństwa użytkowania tarasu.
Źródła:
- [1] https://www.patioexotic.pl/zalecenia-montazowe/
- [2] https://www.fitberg.pl/dylatacja-tarasu
- [3] https://komplexmarket.pl/pl/aktualnosci/montaz-desek-tarasowych-wskazowki-74.html
- [4] https://gumitaras.pl/informacje-techniczne/
Schronisko.ketrzyn.pl – Twój przytulny kąt w świecie informacji! Dostarczamy eksperckie treści z dziedzin biznesu, lifestyle, technologii i wielu innych. Inspirujemy, edukujemy i łączymy pasjonatów. Dołącz do naszej społeczności ciekawych świata!