Skąd wziął się zwyczaj ubierania choinki na święta?

Wstęp

Kolorowe światełka, błyszczące bombki i uroczysty zapach igliwia to elementy, które od lat towarzyszą okresowi Bożego Narodzenia. Jednak niewielu z nas zadaje sobie pytanie, skąd wziął się zwyczaj ubierania choinki na święta i jakie są korzenie tej wyjątkowej tradycji. W niniejszym artykule przyjrzymy się historii choinki oraz jej ewolucji na przestrzeni wieków.

Pochodzenie zwyczaju

Początki ubierania choinki sięgają starogermańskich obrzędów, w których wiecznie zielone gałęzie miały chronić domostwo przed złymi mocami podczas zimowego przesilenia. Z czasem zwyczaj przybrał formę dekoracyjnego drzewka, a pierwsze zapiski o ozdabianiu drzewka pojawiły się w kronikach XVI-wiecznych Niemiec.

Według niesprawdzonych przekazów, reformatorzy protestanccy, a zwłaszcza Marcin Luter, mieli zawieszać na drzewkach pochodnie, by oddać hołd narodzinom Chrystusa. Ta pobożna inicjatywa zapoczątkowała proces przemiany pogańskiego rytuału w chrześcijański świąteczny zwyczaj.

Rozprzestrzenianie się tradycji choinkowej

W XVIII wieku ozdobione drzewka dotarły do Francji, a za pośrednictwem dworu królewskiego również do Anglii. Królowa Wiktoria i książę Albert wywołali modę na choinkę w całej Brytanii, a stamtąd zwyczaj trafił na inne kontynenty.

W XVIII–XIX wieku zjawisko to przyjęło się w Polsce, początkowo w miastach, a później także na wsiach. Dzięki literaturze i pocztówkom ilustracyjnym tradycja ubierania choinki szybko zyskała na popularności w zróżnicowanych warstwach społecznych.

Symbolika i znaczenie choinki

Dlaczego właśnie drzewko iglaste? Z prawdopodobną logiką wiąże się fakt, że zawsze zielone gałęzie symbolizują wieczne życie i nadzieję. Dodać należy, że choinka w wersji chrześcijańskiej odnosi się do Drzewa Życia, przywoływanego w przekazach biblijnych.

Dziecko: „Mamo, dlaczego zawieszamy lampki na gałązkach?”
Mama: „Światła symbolizują blask Bożego Narodzenia i zwycięstwo światła nad ciemnością.”

Ewolucja ozdób choinkowych

Pierwsze ozdoby to jabłka, orzechy i ręcznie wykonane słomkowe gwiazdy. Z biegiem czasu szklane bombki wypierały naturalne dekoracje, a lampki olejne ustąpiły miejsca elektronicznym łańcuchom świetlnym.

W XIX wieku niemieccy rzemieślnicy wprowadzili dmuchane ornamenty, które szybko zdobyły uznanie na europejskich targach bożonarodzeniowych. W efekcie ubieranie choinki stało się wyjątkowym spektaklem barw i kształtów.

Współczesne oblicze ubierania choinki

Dziś zwyczaj ubierania choinki na święta przyjmuje najróżniejsze formy: od minimalistycznych kompozycji w stylu skandynawskim po ekologiczne drzewka z odnawialnych materiałów. Kluczowym elementem pozostaje wspólnota – to chwila, gdy rodziny łączą siły, by stworzyć świąteczną oprawę.

Coraz częściej sięgamy po lokalne choinki z plantacji certyfikowanych, by pogodzić tradycję z dbałością o środowisko. W efekcie tradycja choinkowa adaptuje się do wyzwań XXI wieku, zachowując swoje historyczne korzenie.